Vladan Stanković

Predstojeći popis u Crnoj Gori (koji bi trebalo da se održi) automatski aktuelizuje pitanje statusa srpskog naroda u toj novoformiranoj samostalnoj političkoj tvorevini. Stoga je predmet istraživanja ovog rada usmeren na modele redizajniranja statusa jedne od dve najbrojnije nacionalne zajednice u Crnoj Gori – srpskog naroda. Autor u radu polazi od predpostavke da je moguće redizajniranje nacionalnih odnosa u Crnoj Gori institucionalizacijom neregulisanog statusa srpskog naroda bez narušavanja teritorijalne celovitosti Crne Gore. Dominatan metod iztraživanja je pristup modelovanja. Pored ovog metoda biće korišćeni i statistički metod, analiza sadržaja, metod posmatranja i uporedni pristup. Rad ima za cilj da ponudi moguće opcije rešenja srpskog nacionalnog pitanja u Crnoj Gori. Naučni doprinos rada ogleda se u prostoru identitetskih politika, statusnih pitanja srpskog naroda u okruženju, institucionalnih osnaživanja kapaciteta regionalne saradnje i beskonfliktnog rešavanja sporova. Društveni doprinos rada ogleda se u rešavanju statusa srpskih nacionalnih zajednica koje žive van prostora Republike Srbije.

Tema ovog naučnog rada je političko uređenje Republike Srbije definisano važećim ustavom iz 2006. godine, koji se zbog datuma donošenja, kolokvijalno, zove i: „Mitrovdanski ustav“. Predmet istraživanja usredsređen je na odnose tri grane vlasti, uokvirene u izvestan poredak vladavine – Politički sistem. Vremenski opseg istraživanja smešten je u period od 2006. godine do danas, a prostorni okvir se odnosi na teritoriju Republike Srbije. Cilj naučnog rada je da: proanalizira, opiše i okvalifikuje model političkog sistema koji definiše ustav Republike Srbije iz 2006. godine. Istraživanje polazi od Opšte predpostavke da je Politički sistem Republike Srbije, onako kako ga definišu ustavotvorci, parlamentarni model vlasti sa modifikovanim nadležnostima u korist Predsednika Republike koji se bira na neposrednim izborima. Naučni značaj istraživanja svodi se na analizu i ocenu karaktera političkog sistema u Srbiji, a društveni doprinos na jačanje institucionalnih kapaciteta osnovnih nosilaca vlasti u Republici. Metodi od koji je autor pošao u istraživanju su: logički (indukcija, dedukcija, analitički pristup), pravni (dogmatsko-normativistički, sistemski, ciljni) i politikološki (institucionalni).

Rad za predmet istraživanja ima trenutne odnose snaga nacionalnih identiteta u Crnoj Gori. Istraživanje ima za cilj: da pokaže trenutne odnose snaga između dva ključna nacionalna identiteta (crnogorskog i srpskog), da izkaže refleksiju identitetskih odnosa u prostoru političkog i verskog, da ponudi izvesnu prognostiku budućih dešavanja, i da pruži određene predloge mera i rešenja za prevazilaženje konfliktne situacije. Kako izgleda trenutno političko pozicioniranje u polju nacionalnih identiteta dve oformljene nacionalne zajednice u Crnoj Gori (crnogorske i srpske), i kako se ono reflektuje u prostoru političkog? – osnovno je problemsko pitanje od koga iztraživanje polazi. Stoga se kao osnovna predpostavka uzima da je pitanje nacionalnog identiteta u Crnoj Gori od presudne važnosti za ispitivanje političkih relacija. Bez utvrđivanja političkih predpostavki nije moguće stvoriti uslove za temeljan razvoj društva i poziciranje u regionalnim okvirima. Stoga je istraživanje politike nacionalnih identiteta od velikog naučnog i društvenog značaja kako za Crnu Goru, tako i za srpski narod u celini. U radu je korišćen čitav spektar metoda: posmatranje, analiza sadržaja, poređenje, socioistorijski pristup, razvojni metod, institucionalni pristup...

Tema ovog naučnog rada je Tridesetogodišnji rat (1618-1648). Predmet istraživanja skoncentrisan je na versku i geopolitičku (re)konfiguraciju Evrope u Tridesetogodišnjem ratu, i mestu Srba u njemu. Odnosi među evropskim silama nakon okončanja rata potrajali su do prvih Napoleonovih osvajanja (na samom početku XIX veka), a principi Vestfalskog mirovnog ugovora protegli su se sve do kraja Drugog svetskog rata, bezmalo tri veka. Otuda je i značaj Tridesetogodišnjeg rata od velike važnosti za međunarodne odnose. Podpadanjem pod tursko ropstvo Srbi su se, upravo od sredine XVI do kraja XVII veka, našli u nikada težoj političkoj situaciji. Stoga se nameće Problemsko pitanje: Kakav je doprinos Srba geopolitičkim dešavanjima tokom Tridestogodišnjeg rata? Mišljenja smo da je ovo najzapostavljeniji period srpske istorije, o kome se gotovo ništa ne zna, pa bi bilo poželjno, i čak nužno, razsvetliti ga. Upravo u razsvetljavanju verskih i geopolitičkih odnosa snaga u Tridesetogodišnjem ratu, i ulozi Srba u ovim zbivanjima, treba tražiti Naučni značaj i Društvene domašaje ovog istraživanja. Arhivska građa i drugi izvori tek u naznakama nam pružaju neobhodne materijale za obradu podataka. Stoga su se autori u istraživanju opredelili za sledeće metode: istoriografski pristup, teoriju igara, analitički metod, deduktivno zaključivanje...

Osvrt na knjigu: Valter Kasper. 2020. Da svi jedno budu – putevima jedinstva. Beograd: Beogradska nadbiskupija, str. 255.

Tema ovog naučnog rada je politička situacija u složenoj državnoj tvorevini Bosni i Hercegovini (u daljem tekstu: BiH). Autor polazi od polazne pretpostavke prema kojoj je politička stvarnost u BiH uslovljena arhitektonikom Dejtonskog mirovnog ugovora za tri naroda i dva entiteta, pa se u skladu sa tim pošlo od Osnovne hipoteze da političke odnose u BiH prvenstveno diktiraju upravo odnosi između tri naroda i dva entiteta. Stoga je za predmet istraživanja odabrana politička analiza odnosa između tri naroda u BiH (Bošnjaka, Srba i Hrvata), i između dva entiteta (Republike Srpske i Federacije BiH). Produbljujući istraživanje autor je u analizu uveo i spoljnopolitičke faktore, koji kao značajan korekcioni činilac utiču na relacije i upotpunjuju sliku. Istraživački zahvat obuhvata prostor BiH, u vremenskom opsegu kraja druge i početka treće decenije XXI veka, sa značajnim osvrtima na period od Dejtonskog mirovnog ugovora do danas. Cilj istraživanja svodi se na analizu trenutnih odnosa političkih snaga između tri naroda i dva entiteta. Naučni značaj istraživanja političko-institucionalnih uslovljenosti tri nacionalne zajednice i dva entiteta i njihove refleksije u međunarodnim odnosima ima za društvenu opravdanost analitička saznanja o poziciji srpskog naroda u trenutnom odnosu snaga u BiH. Autor je u istraživanju ukrstio više metoda: analitički pristup, uporedni metod, metoda posmatranja, institucionalni pristup, statistički metod, analizu sadržaja, ciljno tumačenje...

Predmet istraživanja ovog naučnog rada ograničava se na analizu vladavine prava i ekonomskog razvoja, kao institucionalizovanih političkih formi, u Strategiji nacionalne bezbednosti Republike Srbije (u daljem tekstu: Strategija). Autor polazi od Opšte pretpostavke da Strategija vladavinu prava i ekonomski razvoj sagledava kao značajna pomoćna sredstva u definisanju i izgradnji društvene stabilnosti i bezbednosti Republike Srbije. Stoga se pred autora postavlja cilj koji opravdava vezu između instrumenata vladavine prava i bezbednosti, i potvrđuje međuzavisnost ekonomskog razvoja kao stimulatora društvene stabilnosti i bezbednosti države. U tu svrhu autor je odabrao metod analize sadržaja kako bi proanalizirao i istumačio polazni dokument, da bi potom upotrebom i drugih metoda poput: analitičkog pristupa i sintetičkog logičkog metoda generalizacije, metoda posmatranja, uporednog pristupa, statističke obrade podataka... doveo u vezu polazne osnove Strategije sa temeljnim principima vladavine prava i ekonomskog razvoja. Dobijeni rezultati treba da: osvetle gledišta Strategije o političkim fenomenima vladavine prava i ekonomskog razvoja, da naprave kritički osvrt na proklamovani tekst u ovoj materiji, i da ponude mere za eventualnu dopunu teksta i njegovo poboljšanje. Bez vladavine prava i ekonomskog razvoja nema ni stabilnog i prosperitetnog društva, pa je društvena opravdanost ovakvog istraživačkog poduhvata neupitna.

Naučni rad koji je pred nama pozabavio se globalnim fenomenom pandemije virusa COVID-19 (neki ga još zovu i: SARS-2). Predmet istraživanja ovog naučnog rada usredsredio se na domašaje COVID-19 da preko globalne panike straha od smrti utiče na mnogobrojne aspekte društvenog života: globalne promene, politiku, pravo, bezbednost, tzv. „socijalne kontakte“... Vremenski opseg ograničen je na poslednjih godinu dana, sa povremenim istraživačkim izletima 10-15 godina pre nastanka razmatrane pojave, a prostorni okvir odnosi se na čitav svet. Istraživanje nastoji da na multidisciplinaran način ponudi odgovor na problemsko pitanje: „Kako globalni fenomen straha od smrti, izazvan pandemijom virusa COVID-19, utiče na društvene promene?“, pružajući tako naučni i društveni doprinos razmatranoj pojavi. Autor je u radu pošao od čitavog niza logičkih metoda (induktivno i deduktivno zaključivanje, generalizacija i analitički pristup) koristeći metode i iz društvenih, pravnih i političkih nauka (metod posmatranja, statistički metod, uporedni pristup, pozitivističko i ciljno tumačenje, institucionalni pristup...)

Tema ovoga naučnog rada je identitet nacionalnih Crnogoraca. Predmet istraživanja će posebnu pažnju posvetiti odnosu crnogorskog nacionalnog identiteta prema srpskom nacionalnom pitanju i njegovom identitetu. Istraživanje je skoncentrisano na Crnu Goru kao prostorni okvir u neograničenom vremenskom opsegu. Najnovija dešavanja oko imovine Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori pobudila su potrebu za preispitivanjem uzroka problemske situacije. I pored aktuelnosti razmatrane društvene i političke pojave, i njene prisutnosti u medijima, čini se, da ovoj temi, u stručnim i naučnim krugovima,nije posvećena dovoljna pažnja. Otuda se cilj, naučne potrebe i društveni značaj teme preklapaju: javlja se potreba da se srpski nacionalni identitet u Crnoj Gori sagledai iz ugla onih koji zagovaraju koncept izgradnje nacionalnog identiteta Crnogoraca, kako bi se stekao potpuni uvid u srpski nacionalni identitet kojem je posvećen projekat ovog časopisa.Šta je sadržina identiteta nacionalnih Crnogoraca i kakav je njegov odnos prema srpstvu? – osnovno je problemsko pitanje ovog istraživanja. Istraživanje polazi od Osnovne predpostavke da je identitet nacionalnih Crnogoraca nedovršen i da još uvek traje proces njegove izgradnje. Pri tomenameće se tendencijaka uobličavanjujedinstvenog identiteta jedne nove „crnogorske nacije“, koja bi obuhvatila ne samo deklarisane Crnogorce, već i „sve druge pravoslavne“ (i Srbe), ali i sve one koji žive u pravnom okviru savremene Crne Gore.Autor pokušava da pronikne u razvojne faze izgradnje nacional-crnogorskog identiteta, te se pored razvojnog pristupa u istraživanju koriste i drugimetodi, poput: poređenja, uporednog metoda, analitičkog pristupa, metoda posmatranja, statističkog metoda...

Prikaz knjige: Malović, Nikola. 2018. Boka Kotorska i Srbija. Beograd: Knjiga komerc. 203 str.

Rad koji je pred nama baviće se odnosom marksizma i katolicizma. Predmet istraživanja rada je nešto uži, a istraživački okvir se svodi na: katoličko viđenje marksizma kao društve filozofije, ideologije i pogleda na svet. Istraživanje obuhvata vremenski period od nastanka marksizma kao doktrine pa sve do današnjih dana, prostorno oivičen nečim što bi kolokvijalno imenovali sa „katoličke zemlje“ (odnosno, na jedno, globalno, „Katoličko društvo“). Problemska situacija nameće potrebu da se razsvetli fenomen marksizma iz katoličkog rakursa, ne samo kroz ukrštanja i sučeljavanja: doktrine spram filozofije, društvenog učenja spram ideologije.., nego i konkretnih politika na terenu društvenih, ekonomskih i političkih ukrštanja. Stoga istraživačko pitanje rada glasi: Kakvo je katoličko sagledavanje marksističkog fenomena? Da smo dobili odgovore na ovo pitanje, neobhodno je da postavimo izvesne predpostavke koje će nam pomoći u dobijanju rezultata. Polazna predpostavka je da su marksizam i katolicizam dva totalitetna pogleda na svet koja nastoje da pruže odgovore na većinu zemaljskih (društvenih) pitanja. Ovu osnovnu primesu podkrepljuju i neke sporedne ili posebne hipoteze: da su im eshatologije značajno suprostavljene; da je jedna doktrina materijalistička i dijabolistička (marksizam), da je druga ideacionistička i monistička (katolicizam); da obe imaju pretenzije u polju političkog, i slično... Iz ukrštenih nalaza dobiće se rezultati koji će ukazivati i na izvesnu simbiozu suprostavljenih učenja i političkih delovanja. Ovaj prostor međudelovanja ocrtaće, na samom kraju rada, izvesne konture odnosa. Da bi se do te tačke stiglo autor je opredelio sledeće metode iz društvenih nauka: analiza sadržaja (dokumenata, građe, tekstova), metod posmatranja, uporedni metod; od logičkih metoda: analitički pristup, indukcija, dedukcija, sintetičko obrazlaganje; među pravnim metodskim sredstvima: doslovno ili dogmatsko tumačenje, ciljno tumačenje i pravna analogija.

Tema ovog naučnog rada sažima saznanja i činjenice koje ukazuju na prisustvo Ruske federacije u Jugoistočnoj Evropi u prve dve decenije XXI veka, što je i prostorno-vremenski okvir istraživačkog zahvata. Rad polazi od Opšte pretpostavke da je: Ruska federacija u poslednjih dvadeset godina pojačavala svoje prisustvo u ovom delu sveta – prvi period odlikovao je defanzivni politički uticaj, dok je u drugom periodu ruski uticaj u ovom delu sveta uočljiviji. Stoga se rad sastoji od dve celine: prve, u kojoj se razmatraju Opšti parametri geopolitičke zainteresovanosti Rusije za prostor Jugoistočne Evrope; i druge, u kojoj se ističu saznanja partnerskog prisustva Ruske federacije u ovom delu sveta, a posebno na centralnom Balkanu (u Srbiji). Autor je u radu koristio čitavu paletu metoda iz društvenih nauka: posmatranje, razvojni metod, uporedni pristup, statistički metod, analizu sadržaja, induktivno zaključivanje, analitički pristup, ciljno tumačenje... Istraživanje ima za cilj: da rasvetli ulogu ruskog faktora u ovom delu sveta, da ukaže na konstante ruskog uticaja, da pobroji postojeće i moguće elemente saradnje i unapređenja odnosa.

Tema koju je opredelio ovaj naučni rad odnosi se na politički fenomen stabilokratije. Predmet istraživanja fokusiran je u dva aspekta: prvi nastoji da strukturalno profiliše institucionalne postavke i mehanizme stabilokratije; drugi smešta tako definisanu i profilisanu postavku u određeni društveni i međunarodni kontekst. Stabilokratija predstavlja novouspostavljeni politički fenomen na tzv. „tranzicionom i posttranzicionom području” Istočne Evrope, u poslednjih desetak godina. Posmatrani politički fenomen, iako se o njegovoj prisutnosti upadljivo često govori u stručnoj i političkoj javnosti, sasvim je malo, ili gotovo nikako, do sada, pobuđivao pažnju naučnih krugova. Aktuelnost teme i nedovoljna proučenost materije ukazuju na njen izraziti naučni i društveni značaj. Sve ove pretpostavke otvorile su potrebu da se aktuelni politički procesi i naučno apsolviraju: da se propuste kroz naučnu aparaturu: da im se ponudi smisao i značaj i da se o njima iskaže konačan, objektivan i nepristrasan naučni sud. Stoga je autor sproveo redukciju političkih fenomena na strukturalne sastavne delove (komponente). Za potrebe ovoga rada autor je kombinovao: metod posmatranja, strukturalni pristup, uporedni metod, analizu sadržaja i idealno-tipski metod iz društvenih nauka; od politikoloških metoda: institucionalni pristup; među pravnim metodama: ciljno tumačenje pravnih normi; generalizaciju i dedukciju iz logičkih metoda. Poseban naučni značaj ova tema ima za Projekat koji istražuje demokratske kapacitete političkih institucija.

Tema kojom se bavi ovaj naučni rad jesu nedavno održani izbori u BiH za zajedničke organe vlasti na nivou državne zajednice. Predmet istraživanja svodi se na analizu izbornih rezultata, odnose snaga na relaciji BiH→Republika Srpska, i analizu potencijalnih perspektiva. Vremenski okvir smešta istraživanje u 2018. godinu, a prostorni se tiče BiH, odnosno dva entiteta koji čine državnu zajednicu. Posebnu pažnju autor namerava da posveti problemskoj situaciji putem nalaza stanja koji upućuje na odnose između tri konstitutivna naroda u BiH. Problemsko pitanje glasi: Kako su izbori za zajedničke organe vlasti u BiH konstalirali ključne nacionalne činioce u političkom prostoru? Istraživanje polazi od početne hipoteze koja glasi: Odnosi političkih snaga u BiH strukturisani su oko institucionalnih odnosa tri konstitutivna naroda. Autor je u radu konsultovao niz istraživačkih metodskih alata poput: analitičkog pristupa, statističkog metoda, analize sadržaja, uporednog metoda, institucionalnog pristupa, metoda posmatranja.

Ovaj naučni rad bavi se društvenom kohezijom. Predmet istraživanja polazi od pojmovnog okvira definisanja, potom istražuje mesto i ulogu društvene kohezije u velikim društvenim teorijama opšte sociologije, da bi se onda konkretizovao kroz pojavne oblike koji institucionalizuju društvenu koheziju. Problemska situacija polazi od situacionog nalaza koji ukazuje da su institucionalizovane forme međupersonalnih odnosa znatno umanjenijeg konfliktnog kapaciteta nego što je to za očekivati. Postavlja se Problemsko pitanje koje glasi: Zašto je to tako? Koji subjekti lične, interesne i vrednosne odnose drže u stanju centripetalnih sila? Kako se postojeće konfliktne situacije potiru? Da bi se to istražilo autor polazi od dve važne pretpostavke: Prva je da društvena kohezija deluje zrakasto: polazi od mnjenja o nekom „akteru-u-situaciji“, prati i ocenjuje njegovo delovanje i institucionalizuje ona ponašanja koja u sticaju ponavljanja postaju slučaj; Druga je da iza društvene kohezije često stoje autoriteti koji daju mišljenja (mnjenje), iskazuju ocene o društvenom ponašanju i delovanju aktera i daju predloge za institucionalizaciju određenih ponašanja i delovanja. Autor će u radu koristiti raznovrsne metode. Od socioloških metoda: metod posmatranja, intuitivan pristup, fenomenološki zahvat, bihejvioralni pristup, uporedni metod, analizu sadržaja... Među pravnim metodama, posebno: dogmatski metod i ciljno tumačenje. Od logičkih metoda: sintezu, indukciju i deduktivni pristup. Među politikološkim metodama: institucionalni pristup. Cilj istraživanja je da otkrije često maglovite i teško uočljive društvene sile koje jedno društvo čine koherentnim. Naučni značaj istraživačkog posla svodi se na opažanje društvenog fenomena kohezivnog delovanja u upravljačkim tokovima. Stoga je ova tema od velikog naučnog značaja ne samo za sociološke i pravne već i politikološke naučne discipline. Društvena opravdanost rada ogleda se u potrebi uočavanja kohezivnih veza, njenoj primeni u svakodnevnim interesno-vrednosnim relacijama, i obezbeđivanju stabilnosti u društvu (ali i kritičkom sagledavanju njenih mehanizama).

Naučni rad koji je pred nama pozabaviće se odnosom srpskog nacionalnog identiteta prema političko-identitetskom fenomenu crnogorstva. Predmet istraživanja u užem smislu biće politički odnos snaga između dva sukobljena nacionalna identiteta na prostoru Crne Gore: crnogorskog i srpskog – nacionalnog crnogorstva i tradicionalnog crnogorstva. Problemska situacija odkriva uzroke sukoba srpstva i crnogorstva, bavi se pitanjem (sa)postojanja crnogorske nacionalne svesti, iztražuje trenutne odnose snaga u setu identitetskih pitanja (koji osim sociopsihološke dimenzije učestvuju i u političkoj ravni). Problemsko pitanje glasi: Šta je crnogorstvo iz ugla srpske (samo)identitetske svesti? Kako je crnogorstvo kao nacionalni identitet nastalo, i kako se danas ispoljava? Koji su najznačajniji politički instrumenti ostvarivanja crnogorskog nacionalnog identiteta, i kako on sagledava srpsko nacionalno biće u Crnoj Gori? Da bi se do ovih pitanja došlo neophodno je poći od osnovne predpostavke koja glasi: Da su srpski i crnogorski nacionalni identiteti dva oprečna i često sukobljena idejna, ideološka i politička koncepta sa značajnim posledicama po političke i geopolitičke procese. Iako se istraživanje bavi pretežno trenutnim odnosima političke moći između dva identiteta, i vremenski propituje naročito period od sticanja nezavisnosti Crne Gore 2006. godine do danas, vremenski period istraživanja znatno je duži i dopire ponegde i do u srednji vek, a u prostorom smislu sagledava prostranstva negdašnje i sadašnje Crne Gore. Metodski postupci istraživanja su: genetički metod, razvojni pristup, uporedni metod, metod posmatranja, statistički metod, analiza sadržaja, idealnotipski pristup.., uz bogato korišćenje logičkih metoda (indukcije, analogije i deduktivnog zaključivanja). Naučni cilj rada svodio bi se na odkrivanje veza između srpskog i crnogorskog identiteta, pronalaženju tačaka sukoba, i mogućnosti razrešenja problemske situacije. Društvena svrha naučnog rada ticala bi se odkrivanja procesa koji vode u političke sukobe i regionalne konflikte i uzpostavljanje mera prevencije koje odklanjaju trajnu nestabilnosti u okruženju.

Prikaz knjige: Jovo Marković i Goran Budžak, Dosije KiM - Srpsko svedočanstvo, Pešić i sinovi, Beograd, 2010

Elite ce danas doživljavaju kao vrhovi suprostavljenih klasa koje poseduju resurse i upravljaju pozicijama. U reprezentativnom modelu demokratije ove elite ne samo da se sukobljavaju već i međusobno sarađuju zastupajući in­terese svojih baza. Otuđenje elita od baza može dovesti do srašćavanja interesnih grupa bogatih i moćnih u jednu klasu. U Srbiji na izmaku prve decenije XXI veka došlo je do izvesnog srašćavanja duhovnih, političkih, privrednih i kulturnih elita. Nedostatak jasnih pravila, niski i neodređeni standardi prilikom odabira na elitne položaje, ali i mito i korupcija za prijem novih kadrova, učinili su da regrutacija u elitu zadobije patogene razmere jednog potpuno anomičnog društva. Ovome doprinosi i saznanje da su se, u Srbiji, sve navedene elite slile u jednu. U tom slučaju pre se radi o Moskinoj (vladajućoj) političkoj klasi nego o elitama koje se bore za premoć u društvu nudeći svoje: koncepte, znanja, ideje, sposobnosti... Loša regrutacija ima za posledicu nezrelu, nekompetentnu i neefikasnu elitu koja nije u stanju da odgovori izazovima pred kojima se ovo društvo nalazi.

U ovom radu biće reči o mestu i ulozi srpskog naro­da u procesima globalizacije. Zahvaćen neumitnim procesima globalizacije, srpski narod nalazi se pred izazovima sopstvenog nestanka, što zbog nepostojanja nacionalne strategije, što zbog agresivnih nasrtaja onog dela čovečanstva, koji globalizaciju posmatra kao sredstvo unifikovanja čitavog sveta po jedinstvenim merilima.

Prikaz knjige: Vinko Đurić, Putinizam - istorija, teorija, praksa, Institut za poliltičke studije, Beograd 2008.

Autor se pozabavio fenomenom osnovnih funkcija socijalne države iz ugla tradicionalne i savremene hrišćanske političke misli.

Ovaj rad pozabaviće se fenomenom partokratskog na­čina upravljanja političkim institucijama. Autor će najpre definisati pojam partokratije, potom će izvesti njene osnovne pojavne oblike, a zatim će proanalizirati uticaje partokratskog fenomena na na­šu društvenu i političku stvarnost.

Cilj ovoga rada je da ukaže na osnovne impulse sukoba u srpskom društvu i da predloži neke od mera za njegovo uspešno prevazilaženje. Autor najpre polazi od osnovnih teorijskih (socioloških) pretpostavki, kako bi kasnije mogao da ih metodološki prevede na polje radnog definisanja predmeta istraživanja. Konačno, autor ovako definisan predmet istraživanja koristi da primenom multidisciplinarnog pristupa problemu prikaže i praktične rezultate istraživanja. Koristeći kritičku naučnu teoriju, ali i funkcionalistički pristup predmetu istra živanja, autor kombinuje metod posmatranja, statistički metod, metod analize sadržaja, uporedni metod i sl. sociološke metode radi izvođenja nalaza stanja, za koji, na kraju, predlaže i izvestan broj me­ra, kako bi se postojeće stanje prevazišlo.

Prikaz knjige: Momčilo Subotić, Srpsko pitanje danas, IPS, Beograd, 2008, str. 268.

Nakon radnog definisanja predmeta istraživanja, autor će uključivanjem multidisciplinarnih metoda nastojati da odgonetne faktore koji presudno utiču na stvaranje različitih mentaliteta. U te multidisciplinarne metode spadaju: etnopsihološki i sociopsihološki metod, ali i uporedni i metod idealnotipskih obrazaca. Među metodama za analizu mentaliteta i karaktera društvenih grupa i pojedinaca biće upotrebljeni još i: metod introspekcije, intuitivni metod, istoriografski metod, metod analize sadržaja. Konačno, u osvrtu na političku karakterologiju stranačkih vođa, autor će obratiti pažnju na primenu nekoliko politikoloških metoda. Primenom svih ovih metoda autor će pokušati da odgonetne kako i u kolikoj meri faktori mentalite­ta utiču na karaktere političkih vođa u Srbiji.

Cilj ovoga rada je da ukaže na domašaje, značaj i primenu integracionog polja političkog legitimiteta u političkom životu Srbije. Autor je prišao predmetu istraživanja iz nekoliko metodskih uglo­va. Najpre je definisao predmetno područje bavljenja koristeći najšire shvaćenu metodu analize sadržaja. Potom je u drugom delu rada koristio niz metoda baziranih na: uporednom metodu, metodu indukcije i sintetičkom metodu. Na ovaj način ostvaren je jasan uvid u predmet istraživanja. Istovremeno, autor je istraživao predmet u polju primenjene politike pokušavajući da ukaže na osnovne smernice i pravilnosti ispitivanog kao realnog političkog fenomena.

Prikaz knjige: Hans Georg Bek, Vizantijski milenijum, Clio/ Glas srpski, Beograd/Banja Luka 1998.

Uradu autor izučava veze između tri hrišćanske konfesije (pravoslavne, katoličke i protestantske) i pokazatelja naučnotehnološkog razvoja, na osnovu čega izvodi zaključke o uticaju konfesionalno-kulturnih činilaca na politiku naučnotehnološkog razvoja. Polazi se od teorijsko-pojmovnog okvira, prelazi se na pokazatelje, sprovodi istraživanje, i na kraju izvode zaključci. Prvi deo rada obuhvata najpre teorijski okvir dosadašnjih istraživanja u ovoj oblasti, a potom i radno definisanje predme­ta istraživanja (pojmovni okvir). Drugi deo rada sprovodi operacionalizaciju, tako što izdvaja one pokazatelje koji jasno ukazuju na vezu između konfesionalnog i naučnotehnološkog razvoja. U trećem delu rada, na osnovu statističkih podataka, ukrštaju se nezavisne varijable konfesionalnog (pretežno: pravoslavne, katoličke i protestantske zemlje) sa zavisnim varijablama naučnotehnološkog razvoja (na osnovu podataka OECD-a i EUROSTAT-a). Konačno, na osnovu dobijenih podataka, sprovodi se zaključivanje o (ne)postojanju korelacija između konfesionalnog i naučnotehnološkog razvoja. Metodi u sadržinskom smislu reči koji se u istraživanju koriste su: metod posmatranja, statistički metod, metod unakrsnih kultura i uporedni metod, te metod idealnih tipova. Od formalnih (strukturalnih) metoda na istraživanje će biti primenjeni: induktivni metod i me­tod dedukcije, konkretizacija i generalizacija.

U ovom radu autor se pozabavio pojavom koja je pred­met istraživanja nekoliko naučnih disciplina. Fundamentalizam kao pojava predmet je proučavanja: filozofije, političkih nauka (politikologija religije), ali i pravnih nauka (kanonskog i autonomnog prava), te socioloških (sociologije religije, političke sociologije i sociologije razvoja). Otuda će istraživanje predmetne pojave obuhvatiti interdiscipliniran i multidisciplinaran metodološki pristup. Među metodima u političkim naukama: me­tod dedukcije i generalizacije, u pravnim naukama: metod analize sadržaja normi kanonskog prava i uporedni metod, a u sociološkim naukama: razvojni me­tod i metod unakrsnih kultura.

Predmet istraživanja ovograda biće fenomen političkih elita u Republici Srbiji. Problemska situacija biće koncentrisana oko pitanja: kako partokratski politički sistem svojim institucionalnim rešenjima u praksi omogućava plutokratizaciju političkih elita i njihoeo izmeštanje u vodeću kla­su? Značaj ovog rada ogleda se u analizi uticaja institucionalnih anomalija na stvaranje nepoželjnih društvenih pojava koje dovode do raslojavanja, konflikata i strukturalnih potresa. Autor na kraju rada iznosi i izvestan predlog mera, koje bi mogle da doprinesu uklanjanju ili bar ublažavanju anomičnih stanja u društvu po ovom pitanju. Metode kojima se autor u istraživanju bavi jesu: metod posmatranja, metod generalizacije, metod analize sadržaja, uporedni metod.

U ovom radu autor se pozabavio političkim sistemom italijanskog fašizma u međuratnom periodu. Autor u radu kombinuje nekoliko naučnih metoda kako bi predmetu istraživanja prišao sveobuhvatno, primenjujući: generički metod, uporedni metod, me­tod posmatranja, socioistorijski metod i metod analize sadržaja (pravnih dokumenata). Značaj istraživanja ogleda se u davanju odgovora na problem sko pitanje koje glasi: kako je izgledao politički si­stem fašističkog poretka vlasti, i koje su njegove mane, a koje prednosti, u odnosu na koncept liberalnopredstavničke demokratije? Osnovna hipoteza od koje je istraživač pošao glasi: politički sistem fašističkog korporativizma predstavlja pokušaj da se na krizu liberalnodemokratskog kapitalizma odgovori sveopštom političkom i institucionalnom reorganizacijom društva, u kome neće biti dove­dena u pitanje osnovna (pravna) tekovina kapitali zma vlasništvo. Potreba da se na realnu situaciju na terenu odgovori adekvatnim institucionalnim merama dovela je do nastanka političkog sistema fašizma. Autor u radu daje najpre opšti ili polazni okvir predmeta istraživanja, potom ukazuje na genezu nastanka pojave, i konačno oslikava politički sistem posmatrane pojave.

Kroz ovaj naučni rad autor istražuje identitetsko pitanje u Crnoj Gori. Predmet istraživanja je identitet kao individualni doživljaj kolektivnih vrednosnih predstava o: poreklu, naciji, veri, državi... Istovremeno, ovde se identitetu pristupa i sa stanovišta društvenog (i nacionalnog) inženjeringa, kroz mogućnost i tehnološke postupke zamene identiteta asimilacijom. Autor postavlja problemsku situaciju u ravan zapitanosti pred čudovišnom tehnologijom preobrazbe identiteta proklamovanim (i nasilno-sprovodnim) građanskim konceptom nacije-prostora koji u svojoj suštini ima postupke asimilacije nad kolektivitetima koji mu se opiru Problemsko pitanje tada je logično i konsekventno: kako sačuvati nacionalni identitet na osnovu etničkog identitetskog porekla, neprekinutog predanja, užlebljene verske pripadnosti (i prakse) i stremljenja ka jedinstvenom državotvornom prostoru? Usled međupredmetnosti teme (istorija, sociologija, političke i pravne nauke) autor koristi raznorodne metodske postupke: odrazvojnog metoda, preko metoda unakrsnih kultura, metoda konkretizacije i generalizacije, do normativnog metoda i metoda analize sadržaja... Cilj istraživanjaje daukaže na štetnost građanskog koncepta crnogorske nacije po srpske nacionalne interese. Značaj istraživanja je od velike važnosti za definisanje konačnog statusa srpskog naroda u Crnoj Gori.

U ovom inovativnom naučnom radu autor je za pred­met istraživanja odabrao vezu konfesionalnog sa pokazateljima ekonomskog razvoja među zemljama kandidatima i članicama Evropske unije. Autor je dominantnu konfesionalnu pripadnost državljana pojedinih zemalja-članica EU odabrao za nezavisnu varijablu, a kao promenljive varijable izabrao je niz ekonomsko-razvojnih pokazatelja. Tako će se dobiti saznanja i o politici/politikama ekonomskog razvoja. U radu je primenjen čitav spektar metoda: statistički metod, metod posmatranja, uporedni metod, metod generalizacije, i kao dopunski metod unakrsnih kultura. Na osnovu analize intenziteta i pravilne zastupljenost zemalja na mernoj skali, istraživač je doneo izvesne zaključke koji ukazuju na postojanje veza između kulturnih (i još uže religioznih) činilaca i pokazatelja ekonomskog razvoja. Na ovaj način je intenzivirana zapitanost o mestu i ulozi kulture i religije u društvenoj akciji koja se tiče ekonomskog razvoja jedne nacije, a preko odabrane politike ekonomskog razvoja.

Ovaj rad se pozabavio razmerama destrukcije pogrešno postavljenog modela razvoja. Radi se zapravo o bezkoncepcijskom stanju razvoja ili stihijskom razvoju (neo)liberalne ekonomije. U takvom modelu razvoj je tek posledica: niz sticaja prirasta, kome tek do­prinosi uspešno poslovanje preduzetnika i obrtnika na tržištu. Ovakav model razvoja je idealnotipski, moguć ali tek posredan, i u konkretnom slučaju često nedostižan. Ako uzmemo u obzir i okruženje u kome živimo sasvim slobodno, nemoguć! Udar na životni standard, beda i nemaština, međutim, traže rešenja za goruće svakodnevne probleme: zapošljavanja, lečenja, socijalne zaštite, stambene i demografske politike... Ponuđena rešenja koja nam se nude: da čekamo da nam političari pribave strane direktne investicije, ili da sami pravimo u svojim prebivalištima male proizvodne pogone deluju groteskno. U tim idejama i tim političkim porukama ne vidimo samo pokušaj manipulacije nesposobnih političara, nego i svu nemoć da se išta promeni, i što je najgore surovi pokušaj da se nekako neizdrživo stanje očuva. I zaista kome sve smeta jedan posve novi pristup ekonomisanja koji bi zarad razvoja morao da menja sve: od redistribucije političkih moći do svojinskih odnosa u našem društvu?Autor je u ovom radu primenio čitav spektar socioloških, ekonomskih, politikoloških i pravnih metoda, a konkretan cilj istraživanja usmerio na iznalaženje mera razvojne politike koje bi jedno društvo u tranziciji usmerilo prema: ekonomskom rastu, institucionalnoj transformaci­ji, jačanju institucija, podizanju nacionalne privrede, demografskom rastu...

Kakve veze ima geopolitička eshatologija sa izgradnjom verskog identiteta, naročito ako se ima u vidu jedna mala zemlja, kakva je Srbija, i jedan brojčano ma­li narod kao što je srpski? To je logično, ali i problemsko pitanje ovog naučnog rada na koje valja dati odgovor. Iz problemskog pitanja se nazire i predmet istraživanja u radu, a on se tiče kontekstualiziranja verskog identiteta na osnovu spoznaja iz religijske geopolitike. Ovako definisan predmet istraživanja uzima u obzir verski identitet koji prestaje da bude samo defanzivni činilac i odbrambeni stub nadirućim (stranim) identitetima, već postaje moćan ofanzivni činilac i most saradnje i razmene sa drugima dovoljno snažan da se održi i opstane. (Samo)održivost utiče da se verski identitet mora sagledavati kroz spoljnopolitički kontekst, a njega nema bez saznanja iz religijske i eshatološke geopolitike, koje su najstabilniji parametri savremenih, međunarodnih i geopolitičkih odnosa. (Evro) integrativni procesi Srbije utiču na aktualnost teme, a značaj rada se ogleda u davanju doprinosa za pravljenje spoljnopolitičkih prioriteta zemlje. Prioriteti bi morali da imaju jasnu utemeljenost u verskom identitetu, ali i obratno: da utiču na pro­mene verskog identiteta, kako bi čitav sistem bio adaptivniji, a dobiti (spoljne) politike uspešnije. Uz obilje primenjenih socioloških, politikoloških i logičkih metoda (posmatranje, analiza sadržaja, konkretizacija, generalizacija, uporedni metod, me­tod unakrsnih kultura i sl), ovaj rad će pokušati da pruži odgovor na zadato pitanje koje glasi: kakva je uloga kontekstualiziranja eshatološke geopolitike na izgradnju domaćeg verskog identiteta?

Prikaz knjige: Zoran Milošević, Unija korporativnog kapitalizma, Institut za političke studije, Beograd, 2014, 204 str.

Ovaj naučni rad za predmet istraživanja ima ne­davno okončane izbore u Bosni i Hercegovini (BiH), i kroz izborne rezultate analizira odnose unutar državne zajednice BiH, sa posebnim osvrtom na srpsko pitanje. Kroz prizmu izbornih rezultata sagledavaju se: međuentitetski, etnički, politički i ekonomsko-socijalni odnosi unutar jedne složene tvorevine kakva je BiH. Prostorno određenje svodi se na BiH kao prostor i državnu tvorevinu (Federaciju BiH i Republiku Srpsku), a vremensko određenje na rezulta­te izbora 2014. godine sa osvrtom na postdejtonski period (od 1995. godine naovamo). Cilj istraživanja ogleda se u vezi između izbornih rezultata, kao pokazatelja političkih, etničkih i verskih procesa u jednoj složenoj zajednici, i institucionalnih nedostataka koji probleme perpetuiraju. Metodi od kojih autor polazi su: statistički metod, uporedni metod, institucionalni pristup, ciljno tumačenje pravnih normi, analiza sadržaja i dr...

Prikaz knjige: Muhamed Jazdi, Politička teorija islama 1, Fondacija Mula Sadra, Sarajevo, 2014, str. 323.

Ovaj originalni naučni rad rađen je kao terensko, sociometrijsko istraživanje. Naručilac projekta je Kancelarija za Ko­sovo i Metohiju Vlade Republike Srbije. Asistenciju u projektu obavilo je Udruženje ratnih veterana grada Beograda, kao podizvođač projekta. Predmet istraživanja je socijalni status ratnih veterana sa područja Kosova i Metohije iz četiri opštine na Ko­sovu (Kosovska Mitrovica, Leposavić, Zubin potok i Zvečan), i jedne sa područja Metohije (Gora). Terensko istraživanje je rađeno u periodu januar-mart 2014. godine, a čitavo istraživanje dovršeno do sredine aprila 2014. godine. Metodi u istraživanju su: anketa (upitnik), metod dedukcije i generalizacije.

Autor je u ovom radu problemu ideologije prišao na multidisciplinaran način. Polazeći od definisanja pojma ideologije, prelazeći na ulogu, mesto i značaj ideologija unutar društvenog sistema (sociološka analiza), autor se konačno pozabavio i tipologijom političkih ideologija, ali i njihovim kontekstuiranjem u političkom poretku savremene Srbije.

Ovaj rad je retrospektiva formi organizovanja vojvođanskog autonomnog statusa. Autor je fenomenu statusnog položaja Vojvodine prišao multidisciplinarno. U radu je koristio istorijski i politikološki pristup. Istovremeno, predmetu istraživanja prišao je upotrebom više pravnih metoda tumačenja: pre svih dogmatsko-normativistički pristup u tumačenju pravnih izvora, bez zapostavljanja i ciljnog i analognog metoda, bez kojih nije moguće na ozbiljan način istražiti smisao sadržaja pravnih akata. Na kraju rada autor iznosi sud o novom statutu Vojvodine.

Prikaz knjige: Hans Gerog Bek, Vizantijski milenijum, Clio - Glas srpski, Beograd-Banja Luka, 1998. 150. str.

U ovom radu autor se pozabavio uticajem hrišćanskog konfesionalnog činioca na korupciju. Preciznije, rad dovodi u vezu rasprostranjenost korupcije u zemljama koje pripadaju jednoj od tri najveće hrišćanske konfesije, tako što razmatra karakter i stepen korupcije u pravoslavnim, katoličkim i protestantskim zemljama. Rad nastoji da problemu priđe najpre kroz radno definisanje predmeta istraživanja, postavlja osnovni hipotetički okvir, potom utvrđuje njegove metode, pristupa teorijskoj obradi predmeta istraživanja, vrši operacionalizaciju prevođenjem na merljive veličine, obrađuje podatke, vrši sistematizaciju i klasifikaciju dobijenih rezultata, i konačno u završnom razmatranju uporednom metodom donosi zaključke. Na samom kraju rada autor daje i izvestan predlog mera koje bi svako istraživanje trebalo da sadrži.

U ovom radu autori su se pozabavili analizom ustavnog položaja Republike Srpske spram centralnih organa u Sarajevu. Ne prejudicirajući ocenu, autori primenom dogmatsko-normativističkog, ciljnog, uporednog, razvojnog i metoda analize sadržaja normi koje regulišu osnovne okvire političke vlasti u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini, najpre analiziraju osnovne ustavne i političko-institucionalne temelje BiH i Republike Srpske, potom istražuju postupke i akta o prenošenju nadležnosti sa Republike Srpske na centralne organe u Sarajevu, i na kraju daju konačnu ocenu i sud o karakteru ustavnog položaja Republi­ke Srpske, izbegavajući pri tome da za predmet svog istraživanja uzmu državno uređenje RS-a (jer bi se time promašila namera istraživanja), ali i BiH (jer bi se time prejudicirao zaključak o karakteru složene državolike tvorevine kakva je BiH). Značaj istraživačkog poduhvata ogleda se u davanju suda kako o ustavnom položaju entiteta na osnovu Parisko-dejtonskog mirovnog sporazuma (te oko ustavnog karaktera i prirode dejtonske BiH) tako i oko trenutnih odnosa političke vlasti Republike Srpske i BiH. Iz ovoga se može propratiti razvojni put Republike Srpske i BiH, te predvideti tendencije njihovih međusobnih relacija u budućnosti, kako bi se preventivno onemogućili neki novi sukobi, ali i ugrožavanje nacionalnog interesa srpskog naroda u ovom delu Balkana.

Prikaz knjige: Muhamed Jazdi, Politička teorija islama 2, Fondacija Mula Sadra, Sarajevo, 2014, str. 328.

Ovaj naučni rad za predmet istraživanja ima iznalaženje političkog rešenja za slučaj Prevlaka. Poluostrvo Prevlaka čini, zapravo, zemljouz (istog imena) koji se produžava u poluostrvo-rt Oštra (ili Oštro) na samom ulazu u Bokokotorski zaliv, na njegovoj krajnjoj, jugozapadnoj strani. Izduženo poluostrvo-rt je sporna teritorija Republike Crne Gore i Republike Hrvatske, i od velikog je značaja za kontrolu čitavog Bokokotorskog zaliva, jedinog fjorda u pojasu Mediterana. Teritorijalni značaj koji sporno područje ima po Republiku Hrvatsku, i bezbednosni značaj koji ima za Republiku Crnu Goru dodatno se usložnjava značajem koji ovaj prostor ima za Republiku Srpsku (BiH) na koju se posredno i neposredno naslanja, ali i za Republiku Srbiju zbog brojne srpske populacije u opštini Herceg Novi, i neposrednog sudelovanja Srbije (kao konstituenta SRJ i SCG) u pregovorima oko Prevlake. Istraživanje zahvata period od raspada SFRJ (1991) do danas. Autori su istraživanju fenomena prišli multidisciplinarno (međuna rodni odnosi, međunarodno javno pravo, mirovne studije), uz korišćenje raznorodnыh metoda (uporedni metod, studija slučaja, statistički metod, analiza sadržaja...) kako bi došli do predloga mera za rešenje slučaja.

Svedoci smo neefikasnosti sistema vlasti na svim nivoima... Ovaj naučni rad postaraće se da prepozna osnovne uzroke umanjenja efikasnosti rada političkih, pravnih, ekonomskih i socijalnih institucija u Republici, koje učestvuju (ili bi bar trebalo da učestvuju) u procesima odlučivanja. Vremenski opseg istraživanja zahvata tzv. period tranzicije: od 2000. godine naovamo, a prostorna protežnost tiče se Republike Srbije. Značaj istraživačkog poduhvata neposredno se tiče Projekta u čijoj pripremi učestvuje i ovaj časopis, a tiče se davanja doprinosa za uvećavanje demokratskog kapaciteta institucija i vlasti u Republici Srbiji. Naučna opravdanost istraživačkog zahvata ukazuje na mogućnosti optimizacije demokratskih kapaciteta vlasti u Republici, te na stvaranje (pred)uslova za efikasniji privredni i društveni razvoj. Metodi od kojih će se u istraživanju poći su: uzročni ili kauzalni metod, metod posmatranja, institucionalni pristup, pristup racionalnih očekivanja, uporedni metod, metod generalizacije i metod konkretizacije, indukcije i dedukcije... Osnovna hipoteza od koje se u istraživanju polazi jeste da: postoje društvene, političke i institucionalne anomalije koje ometaju pravilno funkcionisanje društvenih, političkih, ekonomskih i pravnih institucija u Republici Srbiji, pa se umanjuju demokratski kapaciteti funkcionisanja vlasti. Otuda će cilj istraživanja biti da prepozna te uzroke, te da sažeto ponudi set mera za njihovo prevladavanje.

Ovaj naučni rad pozabaviće se osnovnim političkim smernicama ekonomske politike koja se sprovodi u Srbiji. Vremensko-prostorno ograničenje zahvatiće tzv. postpetooktobarsko razdoblje, a posebno period neposredno pre i nakon izbora održanih marta meseca 2014. godine. Predmet istraživanja biće smernice ekonomske politike na relaciji: stabilizacija-razvoj. Značaj istraživanja ogledaće se u analizi stanja savremene srpske ekonomske politike. Cilj istraživanja je da ponudi na uvid naučnoj i stručnoj javnosti pogubne posledice politike stabilizacionog fundamentalizma po društvo Srbije. Naučni doprinos ogledaće se u: popuni saznajnih šupljina iz oblasti ekonomske politike, ukazivanju na posledice političkog pristupa koji se vodi, davanju predloga mera za okretanje političkog broda ka politici razvojne ekonomije. Metodi koji će u istraživanju biti sprovedeni su: metod opažaja i posmatranja (televizijski i radio programi), metod idealnih tipova, analiza sadržaja (tekstova, članaka, izjava, dokumenata), uporedni metod, razvojni pristup.

Ovaj naučni rad za predmet istraživanja ima vezu religijskog i bezbednosnog činioca. Autori kroz rad razmatraju religijsko-društvene fenomene verskog fundamentalizma i religijskog integrizma posebno u kontekstu sekularizacije, multikulturalizma i demokratskih prava i sloboda. Istovremeno, u radu se istražuje i religijsko-psihološki fenomen verskog fanatizma koji je u središtu najekstremnijeg društvenog delovanja u mirnodopskim situacijama – terorizma. Tako su: verski fundamentalizam, religijski integrizam, verski fanatizam, bezbednosni ekstremizam i terorizam (kao poslednja instanca primene nasilja čija je pozadina versko-religijska) predmetni okvir ovog naučnog rada. Istraživanje nije prostorno ograničavano, a vremenski: na period nakon Drugog svetskog rata. Metode koje su autori koristili u istraživanju su: metod posmatranja, analiza sadržaja, uporedni pristup, bihejvioralni metod, ciljno tumačenje normi... Značaj i društvena opravdanost naučnog rada ogleda se u: produbljivanju saznajnih uvida u religijsko iz ugla teorije nasilja, istraživanju religijskog ekstremizma, ukazivanju na probleme u adaptaciji i socijalizaciji migrantske populacije i tzv. gastarbajtera i sl.

U najopštijem smislu ovaj naučni rad će se pozabaviti odnosom vere i nasilja. U užem, predmetnom, smislu reči tema istraživanja biće odnos između verskog fundamentalizma i terorizma. Kako je odnos religije i bezbednosti tek posredan, nemoguće ga je objasniti bez društvenog konteksta koji smešta vernika u određeno društveno okruženje. Uključenost vernika u društvo, ili njegova isključenost iz zajednice, u velikoj meri mogu uticati na bezbednosne izazove jednog društva. Otuda religiološke teme imaju svoje mesto i značaj u bezbednosnim studijama. Društveni značaj rada leži u aktuelnosti teme, ali i u trenutnim događajima vezanim za: učestale terorističke napade širom Evrope i sveta, migrantsku krizu, pojavu Islamske države, sukob između verskog i sekularnog u savremenom svetu i sl. Naučni značaj istraživanja približava granice religijskih i bezbednosnih studija, brišući granice između: religiologije, sociologije, političkih, ekonomskih i bezbednosnih nauka. Cilj istraživanja je da dokaže glavnu predpostavku o uticaju religijskog na bezbednost preko političkog instituta terorizma. Metode od kojih će se u istraživanju poći su: metod posmatranja, analiza sadržaja, studija slučaja, metod poređenja, statistički metod.

Prikaz knjige: Nenad A. Vasić, Uvod u lobiranje - Propedeutika nauke o lobiranju, NeoPress Publishing, Beograd, 2015, 159 str.

Predmet istraživanja ovog naučnog rada su pojedina institucionalna rešenja predviđena u političkim sistemima koja dovode do umanjenja demokratskih kapaciteta u procesima političkog odlučivanja. Cilj istraživanja je: da se utvrde institucionalni entiteti koji najviše doprinose procesu umanjenja demokratskog odlučivanja, da se sagledaju procesi koji dovode do umanjenja demokratskih kapaciteta, da se ponude rešenja koja bi podigla institucionalni nivo demokratskog odlučivanja na višu skalu. Vremenski okvir svodi se na savremenost, na ono što je tendencija savremenih ustavnih i političkih praksi i njihovih rešenja. Prostorni okvir zadržava se na onom što podvodimo pod „tranziciona društva“, mada su patogena ispoljavanja prisutna i u političkim sistemima „razvijenog sveta“. Metodi od kojih autor u istraživanju polazi su: metod posmatranja, dogmatsko-normativistički metod, analiza sadržaja, metod poređenja, institucionalni pristup...

Prikaz knjige: Muhamed Jazdi, Politička teorija islama 2, Fondacija Mula Sadra, Sarajevo, 2014, str. 328.

Predmet istraživanja ovog naučnog rada biće oblici institucionalizacije društvene i političke moći, opredmećeni preko društvenog instituta socijalne kontrole. Naučni značaj istraživanja ogleda se u: analizi potrebe za institucionalizacijom društvenih odnosa koji operišu u javnom diskursu (javni sektor, javna politika, društveno saobraćanje, radni odnosi), kao i u otkrivanju pojavnih oblika koji dovode do njenih zloupotreba. I tu već dolazimo do društvenog značaja koji ukazuje na eroziju u domenu društvenog saobraćaja ‒ u političkom i poslovnom upravljanju: između kreatora i korisnika usluge, nadređenog i podčinjenog. Rad će analizom socijalne kontrole i njene svrhe ukazati i na patološke pojavne oblike koji nastaju nedovoljnom institucionalizacijom ove jako osetljive i bitne materije u društvenim odnosima vladanja i upravljanja. U procesu rasvetljavanja ovog društvenog i političkog fenomena nižeg intenziteta, biće ponuđen i izvestan predlog mera kao inovativni doprinos istraživanoj pojavi. Metode od kojih autor polazi u radu su: metod posmatranja, intuitivno iskustvo, institucionalan pristup, metod poređenja...