THE PANDEMIC WORLD OF COVID-19 IN EUROPE: POLITOLOGICAL REFLECTION ON STATE OF EXCEPTION IN SELECTED COUNTRIES FROM THE PERSPECTIVE OF SOCIAL POLICY MODELS

Ева Бујвид Курек

Karolina Rybak

Сажетак

The state of exception is implemented to protect the security of citizens and public order. During that time the human rights become limited in favor of public authorities. In the face of the COVID-19 pandemic, only some countries in Europe have declared a state of exception. It is worth to consider what caused this decision. The aim of this article is therefore to determine whether and to what extent a specific model of social policy dominating in the state had an impact on the steps taken to combat the COVID-19 pandemic, and above all whether it determined the implementation of a state of exception. The concept created and developed by many researchers, among the others Bogusław Jagusiak became the background for the considerations. He classified and defined the existing forms of social policy, putting them in the framework of models. The starting point for this research was the typology proposed by Gøst Esping-Andersen. This concept has been developed and the following models have been distinguished: Nordic, Anglo-Saxon, Continental, Mediterranean and Post-Communist. According to the above distinction, five countries that that represent a specific model of social policy to the greatest extent will be selected. For the Nordic, Anglo-Saxon, Continental, Mediterranean and Post-Communist models, these will be Sweden, Great Britain, Germany, Italy and Poland. Then they will be subjected to comparative studies in relation to the issues described above.

Референце

• Andersen T. M., Holmström B., Honkapohja S., Korkman S., Söderström H. T. and Vartiainen J. 2007. The Nordic Model. Embracing globalization and sharing risks. Helsinki: The Research Institute of the Finnish Economy.
• Baran P. 2012. Niemiecki model polityki społecznej na tle regulacji Unii Europejskiej. Rocznik Integracji Europejskiej, nr. 6. Poznan: Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Bartkiewicz A. 2022. “Wielka Brytania: Partia Johnsona traci prowadzenie w sondażu”: https://www.rp.pl/polityka/art19185531-wielka-brytania-partia-johnsona-traci-prowadzenie-w-sondazu, 03.02.2022.
• Conley J. 2022. “Social Democratic Nations Rank Happiest on Global Index (Again). US Ranking Falls (Again)”: www.commondreams.org, 02.02.2022.
• Dz. U. z 2020 r., poz. 964.
• Esping-Andersen G. 1990. The Three Worlds of Welfare Capitalism. Cambridge: Polity Press.
• European Parliament. 2020. Uncertainty/EU, Hope. Public opinion in times of COVID-19. Brussels: European Parliament.
• Florczak-Wątor M. 2021. Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności
  odszkodowawczej państwa. Państwo i Prawo 2020/12.
• Golinowska G. 2018. Modele polityki społecznej w Polsce i Europie. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Hassing Nielsen J. and Lindvall J. 2021. Trust in government in Sweden and Denmark during the COVID-19 epidemic. West European Politics 44(5-6).
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka. 2021. Prawa człowieka w dobie pandemii: https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2021/01/Prawa-czlowieka-w-dobie-pandemii.pdf, 02.02.2022.
• Institute of Global Health Innovation. 2021. COVID-19 behaviours in Sweden: https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/institute-of-global-health-innovation/Sweden_ICL-YouGov-Covid-19-Behaviour-Tracker_20200429_NT_vF.pdf,  02.02.2022.
• Jagusiak B. 2015. Bezpieczeństwo socjalne współczesnego państwa. Warszawa: Difin.
• Kalisz M., Szulecka M. and Wolny M., Pandemia. Kryzys praworządności. Wyzwania dla praw człowieka: https://archiwumosiatynskiego.pl/archiwum/raport-hfpc-za-2020-rok-pandemia-kryzys-praworzadnosci-wyzwa, 10.02.2022.
• Khakee S. 2009. Securing Democracy? A Comparative Analysis of Emergency Powers in Europe. Geneva: Geneva Centre for Security Sector Governance.
• Konstytucja Republiki Włoskiej z dnia 27 grudnia 1947 r.
• Konstytucja Szwecji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1991, p. 41-45.
• Kraus K. and Geisen T. 2005. Państwo socjalne w Europie. Historia. Rozwój. Perspektywy.  Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Kriesi H. 2020. They’re in this together … Italians pose little opposition to COVID-19 measures: https://euideas.eui.eu/2020/04/22/theyre-in-this-together-italians-pose-little-opposition-to-covid-19-measures/, 20.02.2022.
• Księżopolski M. 2011. Dokąd zmierza polityka społeczna w Polsce?. Problemy Polityki Społecznej 16/2011.
• Mitręga D. 1996. Czy nadal państwo dobrobytu – zagrożenia i wyzwania dla modelu szwedzkiego. In: E. Okoń-Horodyńska (ed.), Socjalne aspekty społecznej gospodarki rynkowej. Katowice: Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego.
• Moulin- Stożek M. 2021. Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. In: Dobrzeniecki K., Przywora B. (ed.), Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym. Pierwsze doświadczenie. Warszawa: Wydawnictwo IWS.
• Norris J. 2021. The creeping authoritarianism of the Covid-19 restrictions. The Spectator: https://www.spectator.co.uk/article/the-creeping-authoritarianism-of-the-covid-19-restrictions, 28.04.2022.
• Olszówka M. and Dyda K. 2020. Analiza konstytucyjności ograniczeń w korzystaniu z wolności religii podczas pandemii koronawirusa w Polsce. Studia z Prawa Wyznaniowego, Tom 23-2020.
• Pecyna M. 2020. Odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa za ograniczenia praw i wolności w czasie pandemii COVID-19. Państwo i Prawo, 12/2020.
• Prokop K. 2020. Stany nadzwyczajne w Konstytucji RP. Infos 6(272): https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/1712A881D37E7305C125856500581D33/$file/Infos_272.pdf, 23.04.2022.
• Reuters. 2020. Death toll rises from Italy’s coronavirus prison: https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-italy-prisons-idUSKBN20X2DG, Reuters, 20.02.2022.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U.poz.566).
• Słomski D. 2022 We Włoszech tworzy się ruch oporu wobec premiera Draghiego. Porównują go do dyktatora: https://www.money.pl/gospodarka/we-wloszech-tworzy-sie-ruch-oporu-wobec-premiera-draghiego-porownuja-go-do-dyktatora-6709638009539168a.html, 03.02.2022.
• Syryt A. 2021. Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 w Republice Federalnej Niemiec. In: Dobrzeniecki K., Przywora B. (ed.), Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym. Pierwsze doświadczenie. Warszawa: Wydawnictwo IWS.
• Tendera-Właszczuk H. 2009. Bariery integracji Unii Europejskiej. Kraków: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
• Trociuk S. 2021. Prawa i wolności w stanie pandemii. Warszawa: Wolters Kluwer.
• UK Parliament, The Government’s Response to COVID-19. Human rights Implications: https://publications.parliament.uk/pa/jt5801/jtselect/jtrights/265/26506.htm, 20.04.2022.
• Walecka K. and Wojtas K. 2021. Lockdown demokracji w czasach pandemii COVID-19. Warszawa: Instytut Nauk o Polityce i Administracji UKSW.
• Węgrzyn J. 2021. Realizacja normy programowej wynikającej z art.68 ust.4 Konstytucji RP w stanie pandemii COVID-19 (uwagi ogólne). Przegląd Prawa Konstytucyjnego 3(61)/2021.