RACIONALNI IZBOR I FISKALNA DECENTRALIZACIJA – SLUČAJ AP VOJVODINA

Marko Pejković

Petar Matić

Sažetak

U ovom članku autori teorijski objašnjavaju politički i ekonomski fenomen budžetskih transfera, kao najvažnijeg oblika fiskalne decentralizacije, na relaciji republička (centralna) vlast – autonomna pokrajina Vojvodina, i to iz perspektive teorije racionalnog izbora. Autori pokazuju da korišćenjem modela sekvencijalnih igara, odnosno ”obrnute indukcije”, može da se objasni zbog čega transferi iz centralnog budžeta prema pokrajini rastu/padaju. Tok igre zavisi presudno od dva faktora: partijskog opredeljenja i prirode signala između centra i pokrajine. Ako je ista partija na vlasti u pokrajini i centru, i ako centar nije u stanju da pošalje kredibilan signal pokrajini da uvećani transferi ne dolaze u obzir (npr, pod izgovorom štednje i racionalizacije troškova države), onda postoje svi preduslovi da pokrajina pristisne centar i dobije veće transfere nego inače. Razmatranje ovih pitanja je preduslov boljeg razumevanja negativnih posledica aktuelnog institucionalnog aranžmana u sferi pokrajinskih javnih finansija koje se ogledaju u prebacivanju odgovornosti u vidu poreskog tereta na poreske obveznike koji ne žive/prihoduju u Vojvodini i u potencijalnom opasnom rastu vojvođanskog duga.

Reference

1. Bahl, Roy, Linn, Johannes, „Fiscal Decentralization and Intergovernmental Transfers in Less Developed Countries“, Publius, vol. 24, no. 1, Oxford University Press, 1999.
2. Brueckner, Jan K, „Fiscal Federalism and Economic Growth”, Journal of Public Economics, vol. 90, 2006.
3. Davoodi, H. and Zou, H.F, ”Fiscal decentralization and economic growth: A cross-country study”, Journal of Urban Economics, 43, 1998.
4. Garman, Christopher, Haggard, Stephan, Willis Eliza, ’’Fiscal Decentralization: A Political Theory with Latin American Cases’’, World Politics, Vol. 53, No. 2 (Jan., 2001).
5. Hankla, Charles R., „When is Fiscal Decentralization Good for Governance?“, Publius, Volume 39, Number 4, Oxford University Press, 2009.
6. Jon Elster, Explaining Social Behaviour – More Nuts and Bolts for the Social Sciences, Cambridge University Press, Cambridge, 2007.
7. Oates E. Wallace, Fiscal federalism, Harcourt Brace Jovanovich, New York, 1972.
8. Rodden, Jonathan, ”The Dilemma of Fiscal Federalism: Grants and Fiscal Performance around the World”, American Journal of Political Science, Vol. 46, No. 3 (Jul., 2002).
9. Rodden, A. Jonathan, Hamilton’s Paradox – The Promise and Peril of Fiscal Federalism, Cambridge Universit Press, New York, 2006.
10. Rodríguez-Pose, Andrés, Krøijer, Anne, Fiscal Decentralization and Economic Growth in Central and Eastern Europe, LEQS Paper No. 12/2009, London School of Economics.
11. Tiebout, Charles M., „A Pure Theory of Local Expenditures“, Journal of Political Economy, vol. 64, no. 5, Chicago University Press, 1956.
12. Tullock, Gordon, „Public Decisions as Public Goods“, Journal of Political Economy, vol. 79, no. 4, Chicago University Press, 1971.